Hôm ấy trời mưa như trút nước. Cơn mưa nặng hạt kéo dài từ rạng sáng mà đến xế chiều vẫn chưa có dấu hiệu ngừng tạnh. Mây đen càng lúc càng nhiều khiến bầu trời càng thêm u ám và cảnh vật đằng xa như đã bị phủ chụp nhạt nhòe trong làn nước. Vinh đã mấy lần định lội mưa về nhà, nhưng cái gió lạnh cộng thêm làn mưa tạt tới tấp khiến chàng đã phải hai ba lần chùn bước. Nơi Vinh đang đứng trú mưa là một quán lá bên đường, nhìn thái độ nôn nóng và đứng ở một chỗ không yên, nên bà chủ quán lên tiếng bảo:
- Cậu đừng ngại, cứ ngồi xuống ghế mà nghỉ. Cơn mưa này chắc cả tiếng nữa mới tạnh, ráng chờ đi, thế nào cũng có xe ôm đi ngang để rước cậu về...
Vinh khoanh tay trước ngực và rụt cổ lại vì luồng gió lạnh thổi thốc vào quán, rồi lên tiếng:
- Nhà cháu cũng gần đây, nếu tạnh mưa đi bộ về cũng được...
Rồi Vinh kể cho bà lão trong quán biết là chàng ở Saigòn về thăm nhà, vừa bước xuống xe đò là gặp trận mưa lớn khiến chàng phải chạy ngay vào quán nước để trú ẩn. Bà lão cũng kể cho Vinh nghe là bà đang chờ đứa cháu gái đi học sắp về, và nó là người phụ bà trông nom hàng quán lúc buổi chiều.
Vinh nhìn quanh quán lá nghèo nàn, trên sạp gỗ là một ấm nước trà và mấy cái ly cối cáu bẩn, phía trên treo lủng lẳng mấy buồng chuối chín vàng trên các sợi dây thép căng ngang. Cách chiếc ghế đẩu nơi Vinh ngồi là một quầy dừa xiêm đỏ ối dựa vào vách, với mấy cái vỏ dừa nằm lăn lóc dưới nền đất ẩm thấp. Bên trong nơi bà cụ đang ngồi bó gối là một cái giường ọp ẹp trải chiếu đã rách bươm nhiều chỗ, với một mớ chăn mùng hỗn độn quấn để đầu giường.
Gần lối đi ra đằng sau là một chiếc khung nghiêng lệch đính mấy tấm hình treo trên vách. Tò mò, Vinh đứng lên và bước bên vào trong thêm vài bước để nhìn cho rõ. Đó là tấm hình chụp cô gái mặc áo dài trắng ôm cặp trước ngực, miệng nở nụ cười tươi tắn, và tấm kia là một em bé đứng giữa cặp vợ chồng trẻ. Cả hai tấm hình đều đã ố vàng, bởi tấm kiếng che phủ gió bụi của khung đã bị vỡ mất.
Thấy Vinh chăm chú nhìn mấy tấm hình, bà cụ chủ quán nói:
- Con Phượng đó cậu, chút xíu nữa nó về tới là cậu nhận ra nó liền. Nó học trung học trên phố cách xa đây cả mấy cây số, đạp đi đạp về tội nghiệp lắm. Thấy nó ham học mà còn học giỏi nữa, nhưng nhà nghèo quá nên chẳng biết mai này rồi... ra sao nữa!
Thấy bà cụ vui vẻ kể chuyện nên chàng hỏi tới:
- Vậy bố mẹ cô ấy đâu?
Bà cụ chép miệng thở dài:
- Cái hình bên cạnh là bố mẹ con Phượng đó, nhưng cả hai đều chết sớm hết cả rồi!
Nói xong bà cụ đưa tay lên dụi mắt ra vẻ buồn rầu khi có người khơi gợi lại dĩ vãng buồn. Rồi cả hai chợt rơi vào trong im ắng vì một người không muốn kể thêm, và người kia lại không dám hỏi tới.
Được một lúc, Vinh ngó mông ra cửa, chàng thấy cơn mưa đang tạnh dần, chỉ còn tiếng nước tí tách từ mái tranh nhỏ xuống các vũng nước chung quanh nhà. Vinh mừng rỡ đứng dậy, với tay lấy cái cặp da đem theo và nói:
- Cảm ơn bà đã cho trú mưa, mưa đã tạnh cháu phải về nhà ngay kẻo cả nhà tưởng có chuyện chi lại kéo nhau đi tìm...
Bà cụ ngẩng đầu lên nhìn Vinh, lắc đầu ái ngại:
- Giá mà cậu chờ con Phượng về tới, rồi mượn nó chiếc xe đạp mà về thì tốt hơn.
Vinh nói đùa cho bà cụ vui:
- Bà biết cháu là ai mà dám cho mượn xe? Nhỡ mai cháu không mang ra trả rồi cô Phượng lấy gì mà đi đến trường?
Bà cụ cười nhẹ:
- Tôi biết gia đình cậu mà... Nhưng hồi đó cậu còn nhỏ quá nên không biết tôi là ai thôi. Có phải cậu là cậu Vinh con ông Tuyến trưởng ấp không?
Vinh rất ngạc nghiên khi nghe bà cụ nhắc đến tên bố mình và chức vụ ngày xưa bố chàng đã từng đảm nhận. Vinh tươi cười nói:
- Để cháu về hỏi, thế nào bố mẹ cháu cũng biết bà là ai. Xin phép bà cháu về...
Nói xong Vinh vội vã bước ra khỏi quán, hai tay cầm cái cặp che lên đầu để tránh những hạt mưa bụi. Ngồi trong quán nên Vinh không rõ, cho nên khi bước ra đường lộ chàng đã bị nước ngập sũng hết cả đôi giầy, và nếu không phải cầm cái cặp che đầu thì chàng đã dùng cả hai tay để vén ống quần lên cho khỏi ướt.
Lội bì bõm một quãng, Vinh nhìn thấy từ xa một bóng trắng đang gò lưng trên chiếc xe đạp. Cô gái di chuyển chiếc xe thật khó khăn vì dòng nước đang thoát đi chan hòa trên mặt lộ. Chàng đoán đây có thể là cô gái tên Phượng mà bà cụ trong quán đang trông chờ trở về từ trường học. Ngay lúc ấy, một chiếc xe đò chạy ngược chiều phóng tới với tốc độ khá nhanh, khiến Vinh bị nước tạt vào mình đến tối tăm cả mặt mũi và suýt té nhào, Vinh vội đưa tay lên vuốt nước trên mặt và khi mở mắt ra thì chàng hoảng hốt muốn la lên cầu cứu khi thấy chiếc xe đạp cong queo nằm giữa lộ, và người mặc áo dài trắng bị hất văng nằm úp mặt nơi vũng nước bên mé đường đối diện... còn chiếc xe đò đã gần như mất dạng ở phía xa.
Vinh vứt bỏ chiếc cặp đang cầm trên tay, phóng như bay về phía người bị xe đụng. Tới nơi, Vinh ngồi thụp ngay xuống, nâng ngửa người cô gái lên. Tim chàng như thắt lại vì thấy một dòng máu nóng từ sau gáy của cô gái đang chãy xuống chan hòa nơi tay chàng. Không biết làm gì hơn, Vinh vội cởi ngay chiếc áo sơ mi đang mặc trên người để buộc lên đầu cô gái, với hy vọng vết thương sẽ ngưng chãy máu!